Quy trình nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo đạt chuẩn

Đông trùng hạ thảo có nguồn gốc từ vùng cao nguyên Vân Nam, Tây Tạng của Trung Quốc. Chính vì sự quý hiếm và giá trị của dược liệu, ngày nay con người đã nghiên cứu và tạo ra môi trường thích hợp để nuôi cấy đông trùng hạ thảo, mang đến những sản phẩm với hàm lượng dược chất cao, giúp giảm giá thành và tạo ra nguồn cung ổn định.

1. Đông trùng hạ thảo nuôi cấy là gì? Giá trị dinh dưỡng của dược liệu

Đông trùng hạ thảo nuôi cấy là sản phẩm được tạo ra thông qua quá trình nuôi cấy nhân tạo loài nấm đông trùng hạ thảo trong môi trường kiểm soát. Thay vì tìm kiếm và thu hoạch nấm từ tự nhiên, người ta đã tạo ra một môi trường sống lý tưởng để nấm phát triển, từ đó đảm bảo chất lượng và số lượng sản phẩm.

Mặc dù có một số điểm khác biệt so với đông trùng hạ thảo tự nhiên nhưng nấm đông trùng nuôi cấy vẫn chứa một lượng lớn các chất dinh dưỡng và hoạt chất sinh học có lợi cho sức khỏe. Cụ thể là:

• Protein: Đông trùng hạ thảo chứa hàm lượng protein cao, cung cấp các axit amin thiết yếu cho cơ thể.
• Các vitamin và khoáng chất: Đặc biệt giàu các vitamin nhóm B, vitamin D, kali, sắt, selen…
• Polysaccharides: Là các hợp chất đường phức tạp có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, chống viêm.
• Cordycepin: Đây là một hoạt chất sinh học đặc trưng của đông trùng hạ thảo, có tác dụng chống ung thư, chống viêm, bảo vệ gan và thận.
• Adenosine: Giúp giãn mạch máu, giảm huyết áp, cải thiện tuần hoàn máu.

Những thành phần này mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như tăng cường hệ miễn dịch, chống oxy hóa, chống lão hóa, cải thiện chức năng thận, tăng cường sinh lực và hỗ trợ điều trị một số bệnh mãn tính.

2. Quá trình nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo đạt chuẩn

Đông trùng hạ thảo nuôi cấy là một sản phẩm bổ dưỡng, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, quy trình nuôi cấy cũng phải đảm bảo các tiêu chuẩn khắt khe từ môi trường nuôi cấy đến tất cả các khâu. Dưới đây là cụ thể các bước:

2.1 Chuẩn bị môi trường nuôi cấy

Việc chuẩn bị môi trường nuôi cấy là một trong những bước quan trọng nhất trong quá trình sản xuất đông trùng hạ thảo. Để đảm bảo chất lượng và năng suất của sản phẩm, môi trường nuôi cấy phải đáp ứng được các yêu cầu khắt khe về độ sạch, độ ẩm và dinh dưỡng.

Các thành phần chính thường được sử dụng để tạo nên môi trường nuôi cấy đông trùng hạ thảo là gạo lứt, nhộng tằm, nước dừa, các loại ngũ cốc như ngô, lúa mạch…

Quy trình chuẩn bị môi trường nuôi cấy gồm:

• Sơ chế nguyên liệu: Rửa sạch hoặc làm chín nguyên liệu để tiệt trùng.
• Trộn nguyên liệu theo tỷ lệ phù hợp
• Phân phối nguyên liệu vào lọ, túi hoặc khay
• Khử trùng môi trường nuôi cấy

2.2 Cấy giống (nuôi sợi)

Sau khi giống đông trùng hạ thảo được cấy vào các môi trường phù hợp sec được chuyển tới phòng tối và đảm bảo điều kiện môi trường: độ ẩm dao động từ 75 – 80%, nhiệt độ từ 18 – 20 độ C, chú ý cần phải ủ kín.

Sau khoảng 10 – 12 ngày, các sợi nấm sẽ ăn kín toàn bộ bề mặt của môi trường sinh khối. Lúc này ta sẽ đưa tất cả lọ cơ chất sang giai đoạn tạo quả thể.

2.3 Giai đoạn tạo quả thể

Giai đoạn tạo quả thể là giai đoạn mà sợi nấm phát triển mạnh mẽ, hình thành nên những cơ quan sinh sản có hình dạng giống như những cây nấm nhỏ li ti, được gọi là quả thể. Quả thể chính là phần mà chúng ta thu hoạch để sử dụng.

Sau khi thực hiện xong công đoạn nuôi sợi, các lọ cơ chất sẽ được mang đến phòng chiếu sáng để kích thích tạo quả thể. Nhiệt độ môi trường lý tưởng giai đoạn này khoảng 18-20 độ C, độ ẩm 75-80%, cường độ ánh sáng 100lux với thời gian chiếu sáng 12h/ ngày.

2.4 Giai đoạn quả thể phát triển thành cây

giữ nguyên nhiệt độ, tăng độ ẩm lên 80-85%, vẫn chiếu sáng 12 tiếng/ngày nhưng giảm cường độ xuống còn 700 Lux.

Vẫn phải mở cửa phòng 2 lần để đảm bảo lưu thông không khí. Ở giai đoạn này cần theo dõi thường xuyên hơn để có thể phân loại và loại bỏ các lọ cơ chất bị hỏng mốc, tránh lây lan. Sau khoảng 2 tháng, ngọn nấm sẽ mọc dài ra và xuất hiện bào tử nấm.

2.5 Giai đoạn thu hoạch

Sau thời gian khoảng 3 tháng kể từ ngày bắt đầu nuôi cấy sẽ là thời điểm lý tưởng nhất để thu hoạch nấm đông trùng hạ thảo. Lúc này, đầu các sợi nấm sẽ có màu vàng sậm hoặc nâu sẫm hơn phần thân nấm.

Thông thường, nấm đông trùng được thu hoạch bằng cách sử dụng kéo cắt nhẹ nhàng ở phần gốc, tránh bị dập nát quả thể.

2.6 Phơi sấy

Sau khi được thu hoạch, nấm đông trùng thường được sấy khô để bảo quản lâu dài, tiện lợi khi sử dụng.

Hiện nay, có nhiều phương pháp được dùng để sấy như sấy lạnh (sấy thăng hoa), sấy nóng (sấy nhiệt) và sấy đối lưu; trong đó sấy thăng hoa được đánh giá cao nhất, giúp đảm bảo tính thẩm mỹ, đồng thời bảo toàn tối đa các chất dinh dưỡng và hoạt chất.

3. Ưu điểm của nấm đông trùng hạ thảo nuôi cấy

So với đông trùng hạ thảo tự nhiên, đông trùng hạ thảo nuôi cấy hàm lượng hoạt chất thấp hơn. Tuy nhiên, với quy trình nuôi cấy chặt chẽ, sản phẩm tạo ra cũng có những ưu điểm nổi bật:

• Chất lượng đồng đều: Môi trường nuôi cấy được kiểm soát nghiêm ngặt giúp đảm bảo nồng độ các hoạt chất có lợi như cordycepin, adenosine… đồng đều, ổn định.
• Đảm bảo vệ sinh an toàn: Quá trình nuôi cấy diễn ra trong môi trường vô trùng, hạn chế tối đa sự nhiễm khuẩn, đảm bảo sản phẩm an toàn cho người sử dụng.
• Giá thành hợp lý: So với đông trùng hạ thảo tự nhiên, chi phí sản xuất đông trùng hạ thảo nuôi cấy thấp hơn đáng kể nên nhiều người có thể tiếp cận và sử dụng.
• Nguồn cung ổn định: Nuôi cấy đông trùng hạ thảo có thể được thực hiện quy mô lớn, đảm bảo nguồn cung ổn định cho thị trường; không bị phụ thuộc vào thời tiết, khí hậu…

Như vậy, đông trùng hạ thảo nuôi cấy là một lựa chọn thay thế tuyệt vời, khi đông trùng hạ thảo tự nhiên vô cùng hiếm hoi, đắt đỏ lại dễ bị làm giả. Với những ưu điểm vượt trội như trên, đông trùng hạ thảo nuôi cấy đang ngày càng được nhiều người tin dùng. Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng sản phẩm, bạn nên chọn mua sản phẩm từ các nhà sản xuất uy tín.